ไขข้อสงสัย เริ่มทำแบรนด์ใหม่ ควรจดเครื่องหมายการค้าหรือไม่ ?

การเริ่มต้นธุรกิจด้วยการสร้างแบรนด์ของตัวเอง แน่นอนว่าเป็นเรื่องที่น่าตื่นเต้นและเต็มไปด้วยความท้าทาย แถมยังมีคำถามมากมายที่ผู้ประกอบการต้องเจอ โดยเฉพาะหนึ่งในคำถามยอดฮิตที่มักเกิดขึ้นเสมอก็คือ “การทำแบรนด์ของตัวเอง จำเป็นต้องจดเครื่องหมายการค้าไหม ?” ซึ่งจริง ๆ แล้ว คำตอบของคำถามนี้ไม่ได้มีแค่ ‘ใช่’ กับ ‘ไม่ใช่’ เท่านั้น เพราะทั้งหมดขึ้นอยู่กับเป้าหมายและลักษณะธุรกิจของคุณ

เครื่องหมายการค้าคืออะไร ?

เครื่องหมายการค้า (Trademark) คือสัญลักษณ์ ชื่อ หรือคำที่ธุรกิจใช้เพื่อระบุและแยกแยะสินค้าหรือบริการของตนออกจากคู่แข่งในตลาด โดยอาจอยู่ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น โลโก้ ชื่อแบรนด์ หรือสโลแกน ซึ่งสิ่งเหล่านี้จะช่วยให้ธุรกิจสามารถสร้างตัวตนและเอกลักษณ์ที่ชัดเจน อีกทั้งยังช่วยลดความสับสนของลูกค้าและเพิ่มความสามารถในการแข่งขันได้อีกด้วย

การจดเครื่องหมายการค้าสำคัญอย่างไร ?

การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้ามีประโยชน์ที่สำคัญหลายอย่าง ดังนี้

• ป้องกันการลอกเลียนแบบ

เมื่อคุณจดทะเบียนเรียบร้อยแล้ว ธุรกิจอื่นจะไม่สามารถใช้ชื่อ โลโก้ หรือสโลแกนที่คล้ายคลึงกันเพื่อแสวงหาผลประโยชน์จากแบรนด์ของคุณได้ และหากพบการละเมิด คุณก็สามารถดำเนินการทางกฎหมายได้ทันที

• สร้างความน่าเชื่อถือ

เครื่องหมายการค้าที่ผ่านการจดทะเบียนอย่างถูกต้อง จะช่วยสร้างความไว้วางใจจากลูกค้าได้มากขึ้น เนื่องจากสะท้อนให้เห็นถึงความเป็นมืออาชีพและความจริงจังในการทำธุรกิจ

• ขยายธุรกิจได้ง่ายขึ้น

การมีเครื่องหมายการค้าที่จดทะเบียนแล้ว จะเปิดโอกาสให้คุณสามารถขยายตลาดไปสู่ระดับประเทศหรือต่างประเทศได้สะดวกมากขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อต้องการต่อยอดเป็นแฟรนไชส์หรือทำธุรกิจระหว่างประเทศ

ตอบคำถาม หากทำแบรนด์ตัวเอง ต้องจดเครื่องหมายการค้าหรือไม่ ?

คำถามนี้ไม่มีคำตอบตายตัวว่าควรจดหรือไม่ เพราะขึ้นอยู่กับเป้าหมายและความพร้อมของแต่ละธุรกิจ อย่างไรก็ดี หากคุณตั้งใจจะพัฒนาแบรนด์ให้เติบโตในระยะยาว การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าก็ถือเป็นสิ่งที่ควรทำ เพราะจะช่วยปกป้องแบรนด์และสร้างความมั่นคงให้ธุรกิจของคุณ มาดูกันว่าจะมีกรณีไหนบ้างที่ควรจดหรือยังไม่จำเป็นต้องจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า

กรณีที่ควรจดเครื่องหมายการค้า

• แบรนด์ของคุณโดดเด่นและมีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ไม่ว่าจะเป็นชื่อ โลโก้ หรือสโลแกนที่ไม่เหมือนใคร
• คุณต้องการได้รับความคุ้มครองทางกฎหมาย เพื่อป้องกันปัญหาในกรณีที่มีข้อพิพาทเกิดขึ้น
• คุณมีแผนการที่จะขยายธุรกิจไปยังต่างประเทศ หรือต้องการพัฒนาเป็นระบบแฟรนไชส์ในอนาคต

กรณีที่อาจไม่จำเป็นต้องจดทันที

• ธุรกิจของคุณยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นทดลองตลาด และยังไม่แน่ใจในทิศทางของแบรนด์
• สินค้าหรือบริการยังอยู่ในช่วงพัฒนาและยังไม่มีเอกลักษณ์ที่ชัดเจน
• คุณมีข้อจำกัดด้านงบประมาณและต้องการนำเงินไปลงทุนในส่วนอื่นที่จำเป็นกว่าก่อน

วิธีการจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า

การจดทะเบียนเครื่องหมายการค้าในประเทศไทยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้

1. ตรวจสอบความพร้อมของชื่อและโลโก้

ก่อนที่จะยื่นคำขอจดทะเบียน สิ่งแรกที่ควรทำคือตรวจสอบก่อนว่าเครื่องหมายการค้าของคุณไม่ซ้ำหรือคล้ายคลึงกับที่มีอยู่แล้ว เพื่อป้องกันการถูกปฏิเสธในภายหลัง โดยคุณสามารถตรวจสอบได้ที่ฐานข้อมูลของกรมทรัพย์สินทางปัญญา

2. เตรียมเอกสาร

เมื่อตรวจสอบเรียบร้อยแล้ว ขั้นตอนต่อไปคือการเตรียมเอกสารสำคัญต่าง ๆ ได้แก่

• แบบฟอร์มคำขอจดทะเบียนเครื่องหมายการค้า
• ตัวอย่างเครื่องหมายการค้า
• รายการสินค้าหรือบริการที่ต้องการจดทะเบียน
• สำเนาบัตรประชาชนหรือหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล
• หนังสือมอบอำนาจ (ถ้ามี)

3. ยื่นคำขอจดทะเบียน

หลังจากเตรียมเอกสารครบถ้วนแล้ว คุณสามารถเลือกยื่นคำขอได้สองช่องทาง คือยื่นด้วยตนเองที่กรมทรัพย์สินทางปัญญา หรือยื่นผ่านระบบออนไลน์ของกรมฯ ตามความสะดวก

4. ชำระค่าธรรมเนียม

ในขั้นตอนนี้ คุณจะต้องชำระค่าธรรมเนียมซึ่งจะแตกต่างกันตามจำนวนรายการสินค้าหรือบริการที่ต้องการจดทะเบียน โดยแบ่งเป็นค่าธรรมเนียมการยื่นคำขอ และค่าธรรมเนียมการออกหนังสือสำคัญเมื่อได้รับการอนุมัติ

5. รอการอนุมัติ

ขั้นตอนสุดท้ายคือการรอเจ้าหน้าที่ตรวจสอบคำขอ โดยหากทุกอย่างเป็นไปตามเกณฑ์ เครื่องหมายการค้าจะได้รับการประกาศในราชกิจจานุเบกษา และถ้าไม่มีผู้ใดคัดค้านภายในเวลาที่กำหนด คุณก็จะได้รับการจดทะเบียนอย่างเป็นทางการ